Rozpoznanie alergii
Diagnostyka na tropie czynnika wywołującego alergię
Alergolog może dziś szybko i łatwo rozpoznać alergię. Zaleca się więc poddanie badaniu i konsultację z alergologiem we wczesnej fazie choroby alergicznej.
Alergolog może dziś szybko i łatwo rozpoznać alergię. Zaleca się więc poddanie badaniu i konsultację z alergologiem we wczesnej fazie choroby alergicznej.
Celem diagnozy alergologicznej jest nie tylko ustalenie, czy pacjent ma alergię, ale także – na które alergeny. Czynnika wywołującego alergię można unikać tylko, jeśli znamy „swoje alergeny”.
Ponadto, szczególnie we wczesnych fazach alergii, można podjąć skuteczniejszą diagnostykę w celu trwałego złagodzenia objawów, która może również zapobiec ich zaostrzeniu i rozszerzeniu alergii na inne alergeny.
Postawienie diagnozy jest często łatwe i po anamnezie (wywiadzie lekarskim) oraz testach skórnych punktowych sprawa jest jasna. Niekiedy diagnostyka przypomina jednak śledztwo, zanim alergeny wywołujące alergię zostaną jednoznacznie zidentyfikowane. Często potrzebna jest wiedza i doświadczenie specjalisty alergologa.
Na początku diagnostyki alergologicznej przeprowadza się tak zwany wywiad alergologiczny. Polega on na zadaniu pacjentowi szczegółowych pytań dotyczących wszystkich kwestii, które mogą mieć znaczenie w związku z podejrzeniem choroby alergicznej.
Anamneza odgrywa główną rolę w diagnostyce alergologicznej. W oparciu o wyniki tego badania alergolog podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu diagnostycznym, to znaczy czy alergia jest możliwa oraz jakie testy alergiczne należy przeprowadzić. Z anamnezy uzyskuje on również ważne informacje, które alergeny należy objąć badaniem. Pierwszym badaniem jest zazwyczaj test skórny.
Do wykrywania uczulenia na alergeny powietrznopochodne wykorzystuje się zwykle test skórny, zwany również testem skórnym punktowym. Wyciągi alergenowe umieszczone są na lub w skórze w celu sprawdzenia, czy powodują w tym miejscu reakcję alergiczną w postaci pęcherzy i zaczerwienienia.
Test skórny punktowy jest łatwy do przeprowadzenia i natychmiast wykazuje uczulenie na pyłki, roztocza, pleśń lub sierść zwierząt. Jeżeli wyniki testu skórnego punktowego są dostępne po 15-20 minutach, są one oceniane i interpretowane przez lekarza.
W razie jakichkolwiek wątpliwości co do trafności dodatniego wyniku testu skórnego punktowego lub prawidłowości ujemnego wyniku, konieczne mogą być dodatkowe badania. Mogą to być dodatkowe testy skórne z zastosowaniem innych alergenów lub innych metod testów skórnych. Na tym etapie mogą być również przeprowadzone badania laboratoryjne lub testy prowokacyjne.
W alergologicznych badaniach laboratoryjnych od pacjentów pobiera się krew, którą bada się w laboratorium na obecność przeciwciał IgE. Często oznacza się stężenie IgE całkowitego i swoistego przeciwko wybranym alergenom.
Badania laboratoryjne są czasami wykorzystywane w przypadku przeciwwskazań do przeprowadzenia testu skórnego lub prowokacyjnego. Również w przypadku badań krwi, upewnienie się co do rozpoznania alergii jest możliwe wyłącznie pod warunkiem zgodności wywiadu z wynikami testów.
W przypadku testów prowokacyjnych, alergeny nie są podawane na skórę, ale bezpośrednio do narządu, ze strony którego pacjent odczuwa dolegliwości alergiczne. Są to przede wszystkim błony śluzowe nosa i oskrzeli.
Testy prowokacyjne mają decydującą przewagę nad testami skórnymi i badaniami krwi: Mogą być wykorzystane w praktyce do symulacji niejako „naturalnego obciążenia alergenem”. Dodatni wynik testu ma więc wyższą wartość diagnostyczną i często potwierdza diagnozę w przypadku wątpliwości. Jako że testy zabierają jednak dużo czasu i za jednym razem można zbadać pacjenta pod kątem niewielu alergenów, stosowane są one wyłącznie w szczególnych przypadkach.